Rodna kuca Vladike Njegosa

Njegoševa rodna kuća
Njegoševa rodna kuća, koja se nalazi u njeguškom zaseoku Erakovići, muzejski je objekat koji izgledom i postavkom pruža sliku stanja imućnije crnogorske kuće s početka XIX vijeka. Prostori u kojima je Rade Tomov prohodao i proveo dane svoga detinjstva, popunjeni su etnografskim materijalom i lijepim primjercima zanatskog oružja, neizbježnim ukrasom svake crnogorske kuće. Likovnim i drugim materijalom, pružena su dopunska objašnjenja o Vladici Petru II Petroviću i o dinastiji Petrović Njegoš.
Državni muzej
Državni muzej Crne Gore nastao je 1890. godine. Od 1926. nalazi se u dvoru kralja Nikole I. Muzej predstavlja rekonstrukciju rezidencije poslednjeg crnogorskog vladara Nikole I. U njegovom enterijeru rekonstruisani su prostori koji su služili za rad i boravak kralja i njegove porodice. Prostori su ispunjeni autentičnim primjercima namještaja i brojnim drugim predmetima koji su korišćeni u svakodnevnom životu kralja i njegove porodice. Muzej posjeduje i niz bogatih zbirki i kolekcija, među kojima je posebno značajna zbirka umjetničkih slika.
Atelje Dado
U okviru Narodnog muzeja Crne Gore, u prostori nekadašnje kuće Matanovića, otvorena je, aprila 2002. godine, galerija Atelje Dado. Prostor koji je nekada bio atelje poznatog umjetnika Dada Đurica transformisan je u mjesto za promovisanje, prije svega crnogorske umjetničke scene.

Njegosev mauzolej bogatstvo koje opstaje vjekovima

Njegosev mauzolej na Lovcenu je ansambl arhitektonskih i umjetnickih ostvarenja koja sacinjavaju: okretiste, prilazna staza sa tunelom, terasa, mauzolej, atrijum, portici, karijatide, kapela, njegoseva figura, kripta sa grobnicom i vidikovac sa stazom.

OKRETISTE - Zavrsetak automobilskog prilaza Mauzoleju. Kruzno poplocani plato, precnika 22m, na nadmorskoj visini od 1578m.

PRILAZNA STAZA SA TUNELOM - Stepenisna staza, koja vodi od okretista do platoa na kojem je mauzolej, izgradjena je od 461 stepenice i prolazi kroz 80m dugi tunel, uspona cak 35 stepeni. Tunel je visok 5m, a sirok 3.5m, i po njegovoj jugozapadnoj strani se nalaze dva vidikovca. Visinska razlika koja se savladava prilaznom stazom od okretista do terase iznosi cak 82m.

TERASA - Plato ispod mauzoleja dimenzija 15.40 x 15m , poplocana je brackim, a oivicena lovcenskim kamenom .

MAUZOLEJ - Gradjen na nadmorskoj visini 1660m, duzine 37, sirine 15.40 i visine 10.50m, cini su spoljni zidovi debeli 1.30m, sacinjavaju sledece:

ATRIJUM - Pravougaono predvorje poplocano jablanickim granitom. Na sredini se nalazi bunar sa krunom isklesanom iz jednog kamenog bloka tezine 4 tone.

PORTICI - Prostor sirine 2m, sa lijeve i desne strane atrijuma odvojen je sa 10 granitnih stubova visine 4.33m, prosjeka 0.70 x 1.40m i tezine po 10 tona.

KARIJATIDE - Dva zenska stilizovana crnogorska lika isklesana u bloku jablanickog mermera tezine po 7.5 tona, a visine 4.33m, koje nose arhitrav visine 0.80m, i tezine 4.5 tone.

KAPELA - Zasvodjena prostorija duzine 10 a sirine 6.5m, izgradjena od tamnozelenog kamena sa 6 bocnih nisa poluprecnika 2.55m, ispred koje se nalazi Njegoseva granitna figura. Svod kapele na visini od 9m oblozen je pozlacenim mozaikom povrsine od 120m2. Pod kapele je crvenog bokeljskog i svijetlosivog brackog kamena.

NjEGOSEVA FIGURA - Skultura izvedena u jablanickom granitu. Visina figure je 3.74, duzina 3.10, sirina 1.40m a tezina 28 tona.

KRIPTA SA GROBNICOM - Polukruzno zasvodjena prostorija izgradjena od brackog kamena. Naspram ulaza nalazi se grabnica u smjeru istok-zapad, visine 0.42, duzine 2.20 i sirine 0.85m. Na nadgrobnoj ploci ispod koje se nalaze Njegoseve kosti, isklesani su u reljefu crnogorski grb i krst - simboli Njegoseve duhovne i svjetlosne vlasti, i natpis : Njegos 1813-1851.

VIDIKOVAC SA STAZOM - Od mauzoleja se na sjeverozadadnoj strani produzava staza sirine 1.30m koja vodi do 40m udaljenog vidikovca u obliku crnogorskog guvna, precnika 8.60 metara. Staza i vidikovac su poplocani obradjenim lovcenskim kamenom.

Njegusi

U zadnje vrijeme Cetinje se postepeno siri i izvan granica Cetinjskog polja i prisvaja oskudni prostor obliznjih sela. Ocekujemo, a i nadamo se, da ce Cetinju, kao prijestonici drzave, biti uskoro potrebno mnogo vise terena za gradnju i prosirenje, kojeg je tesko naci u neposrednoj okolini.

Njegusko polje je nesto manje povrsinski od Cetinjskog polja. Sadasnja populacija Njegusa je oko 400, sto znaci da tamo ima zivotnog prostora za jos najmanje 5-6000 ljudi.
Saobracajna veza Cetinja sa Njegusima preko Ivanovih korita sadasnjim putem je svega 20 km.
Ako bi se postojeci put modernizovao, dakle prosirio i izbjegle nepotrebne krivine, on bi se mogao skratiti bar za jednu trecinu.To rastojanje bi se prelazilo kolima za 15 minuta, a toliko vremena uzme da se u Podgorici predje s jednog kraja grada na drugi, da ne govorimo o relaciji i prostoru Podgorica-Tuzi koji postepeno prerasta u jednu urbanu cjelinu.

Sa svojom nadmorskom visinom od oko 900 m i blizinom mora Njegusi su prava vazdusna banja, gdje se ukrstaju dvije klime. To je gotovo netaknut, cedan prostor, bez ikakve industrije, veoma pogodan za pravo ekolosko selo za kojim Evropa i svijet cezne. Uz to padine Lovcena i Stirovnika prema Njegusima, zbog vece visinske razlike, veoma su pogodne za smucarske terene, vise nego tereni oko Ivanovih korita.
Vidikovci oko Krsca prosto vape za planinskim hotelima i restoranima sa pogledom kakvog malo gdje ima u svijetu.
Vec se u veliko razmatra gradnja uspinjace Kotor-Krstac-Lovcen. To bi otvorilo mogucnost da se hoteli na Njegusima koriste u dvije sezone. Ljeti bi se turisti danju kupali na moru, a spavali na divnom planinskom vazduhu bez primorske zege. Zimi bi, zbog velike blizine Primorju postali popularniji za skijanje od Durmitora i Kolasina, koji vec privlace brojne goste i uspjesno posluju. Turisticke aktivnosti na Njegusima imale bi veliku korist i za okolna sela.
Prisustvom kanadskog bilionera Manka u Boki, sto je vec realnost i gradnjom jos nekoliko hotela uz obalu slicno tipa SPLENDID u Becicima, socijalna struktura stanovnistva u Primorju ce brzo da se mijenja, prihodi da rastu, a time i zelja za bogatijim zivotom ljudi.
Cetinje i Njegusi, kao jedno istorijsko jezgro, imaju sta da zajedno ponude turistima. Problem je uvijek bio, a i danas je, kako te turiste najkracim putem i najbrze dovesti do zeljene destinacije.
Svjetski turisti cijene svoje vrijeme i spremni su da plate za sve pogodnosti. Na hiljade njih vec sada dolaze svake godine velikim brodovima u Kotor. Uspinjaca sa vecim gondolama otvorila bi za njih fantasticne mogucnosti i pruzila im priliku da za daleko krace vrijeme nego do sada posjete i mauzolej na Lovcenu, Cetinjske muzeje i Njeguse. Turisti koji iz Dubrovnika sada prave naporne izlete naokolo autobusima mogli bi u Kotor doci brodom. To je ogromna razlika u konforu i usteda u vremenu, a pored toga daleko je atraktivnije.
Poznato je da danas svjetski bogatasi traze izuzetna mjesta sa rijetkim prirodnim ljepotama, izvan uobicajene turisticke guzve. Ako su tu jos i istorijske znamenitosti, cist vazduh, voda i prirodna hrana onda to dobija izuzetno visoku cijenu.

Ako bi ovaj projekat usao u Prostorni plan vjerujem da bi se za njega nasao investitor izvan Crne Gore koji bi projekat realizovao u dogledno vrijeme. Uspinjaca bi postala vitalna arterija i povezala bi ekonomski i turisticki Boku sa Cetinjem i Njegusima.

Turizam i buduci razvoj turizma na Lovcenu

Centri za posjetioce su novina u Nacionalnim parkovima u Crnoj Gori, a u razvijenim evropskim zemljama oni su zazivljeli sa samim proglasenjem istih. Posjetiocima su na raspolaganju sve informacije o nacionalnom parku, kako usmene, tako i video prezentacije, propagandni materijal, suvenirnica, prirodna soba, recepcija, smjestaj u bungalovima, iznamljivanje bicikala... ali i predavanja o nacionalnim parkovima, turizmu u nasoj zemlji, ekologiji...
Kako tezimo da postanemo turistička sila regiona, u tom cilju, Nacionalni Park «Lovćen« moze biti jedan od bisera u nizu, jer po svom geografskom polozaju, izgledu, visini, pejzaznoj raznolikosti ima posebnu turističku vrijednost koju bi trebalo na pravi način valorizovati. To je jedan od razloga naseg odlaska u Centar za posjetioce. Naravno, razlog je da vas koji nijeste tamo bili podstaknemo da odete...Novina u Centru je od ove godine »Soba vuka«. Postavku ove sobe su uradili profesori na likovnoj Akademiji Lazar Pejović i Nenad Soskić, i ona predstavlja rekonstrukciju prirodnog stanista vuka, koja je posebno zanimljiva djeci, jer imaju utisak bliskog susreta sa tom divljom zvjerkom. U izlozbenom prostoru moze se jos vidjeti sivi soko, kunica, jarebica...i nadamo se da će u narednom periodu ljubitelji divljih zivotinja biti u prilici da vide i ostalu divljač, koja je svojstvena prostoru Nacionalnog parka Lovćen.¨ Pjesačke staze, koje prolaze kroz netaknutu prirodu u turističkoj ponudi zauzimaju dominatno mjesto, jer za sve ljubitelje divlje prirode pjeačenje i planinarenje nalazi se na prvom mjestu. Ko jednom prođe ovim stazama, uvijek će im se vraćati. Gospođa Mirjana Uskoković, stručni saradnik u Centru za posjetioce Nacionalnog parka »Lovćen« nam je rekla da su glavne atrakcije parka vidikovci i pjesačke staze. - Ima ih jako puno. Sve staze su uglavnom iz austro-ugarskog perioda, pozidane, dobro očuvane, potpuno bezbjedne i lako savladive. Neke od tih staza smo, nalik evropskim nacionalnim parkovima, odredili kao tematske. Tematske staze u biti znače i rekreaciju i jednu vrstu edukacije. U planu smo na svim tim stazama postaviti mjesta za odmor, kao i prostore za zabavu djeci. Dječju zabavu smo osmislili tako sto će se pritiskom na pojedino dugme čuti glas neke od ivotinja, i ona će biti u prilici da pogađaju, sto će u svakom slučaju imati edukativni karakter, a sve sa ciljem da priblizimo djeci prirodu, da bi od malena kod sebe razvijali ekolosku svijest. Sve staze su povezane sa vidikovcima, na kojima će biti postavljenji durbini, natpisi o tačkama koje se mogu vidjeti, klupe, nastre?nice, knjige utisaka... Nadamo se da će sve to biti zanimljivo posjetiocima i doprinijeti bogatsvu ponude Nacionalnog parka - priča nam gospođa Uskoković. Tako su jednu stazu nazvali »Staza vuka« i ona upravo počinje od samog Centra, pa je i to bio jedan od razloga ?to su opremili u samom centru ¨Sobu vuka¨. Staza je kru?nog tipa, duga oko 5,5 kilometara i povezuje vidikovce Tre?tenik, ?ančeve, Vjetreni mlin. Izuzetno je atraktivna, kako zbog vidikovaca, tako i zbog prolaska kroz alugu koja je jedno od karakterističnih stani?ta vuka na Lovćenu. ¨Staza Jezero¨ je potpuno opremljena i nalazi se u prelijepom ambijentu ispod samog Jezerskog vrha, po kojem je vrh i dobio ime. Du?ina staze je 1200 metara i vodi do samog jezera, koje je jedinstveno, ne samo na ovim prostorima, već i mnogo ?ire, ledničkog je porijekla i javlja se s proljeća i s jeseni, kad su veliki prilivi vode, sa dubinom i do 12 metara na pojedinim mjestima.
Vidikovci su atrakcije za sebe, i svaki posjetilac, ako ?eli da osjeti njihove (ne)otkrivene ljepote, treba da ih obiđe, da taj do?ivljaj osjeti lično, jer nema te slike, niti riječi, koja bi dočarala ljepotu koju pru?aju. To je ne?to neponovljivo, ne?to ?to se pamti za sva vremena.
Vidikovac »Trestenik« (1489 m) pru?a veličanstveni pogled, jer sa te tačke se vidi Skadarsko jezero i more istovremeno, Podgorica, Cetinje, Prokletije ko na dlanu, Njegusi, Boka-Kotoska.Vidikovac »Jezerski vrh« (1657 m) je jedan od najljep?ih vidikovaca na Lovćenu, sa kojeg se vidi sve do Dubrovnika, Albanije, a neki ka?u da se sa njega mo?e vidjeti i Italija (nema razloga da ne vjerujemo toj informaciji). Pogledi su fascinantni u prvim jutarnjim satima, posebno nakon ki?e, i mnogi ljubitelji prirode koji su u tim uslovima bili na licu mjesta ka?u da je do?ivljaj koji se ne mo?e opisati riječima. Sa njega je moguće vidjeti i teritoriju Bosne i Srbije, tako da je on mjesto sa kojeg je jedan dio svijeta ko na dlanu.Vidikovac »Stirovnik« (1749 m) tek odnedavno pristupan posjetiocima pruza veličanstvene poglede sa najvi?e tačke Lovćena i pravo je mjesto sa kojega se u?iva u ljepotama pogleda. Vidikovac »Babljak« (1604 m) takođe je atraktivan i sa njega se gleda na zapadni dio Crne Gore, na ljepote crnogorskog primorja.U neposrednoj blizini Centra, nalazi se odmarali?te Lovćen - Bečiči koje organizuje posjete u trajanju od nedelju dana za razne ?kole u prirodi, uglavnom tematske radionice... I sportisti su česti gosti, kao i mladi biolozi, geografi... U programu ?kole u prirodi uključuje se i Centar za posjetioce, organizujući predavanja eminentnih stručnjaka iz raznih oblasti o Nacionalnom parku. Cilj predavanja je da se u procesu očuvanja Nacionalnog parka ¨Lovćen¨, kao i ostalih Nacionalnih parkova na teritoriji Crne Gore, uključi sto veći broj subjekata da bi bili sačuvani od devastacija i drugog ugro?avanja.Interesovanje za planinski turizam iz godine u godinu sve vise raste, kod domaćih, posebno stranih turista, jer svi ?ele mir, ti?inu, prirodu i sve ljepote koje im ista nudi. U tom cilju u Centru za posjetioce su po?li i korak dalje, pa su u cilju poboljsanja turističke ponude izgradili pet bungalova na Ivanovim koritima, apartmanskog tipa za smje?taj i boravak posjetilaca. - Najnoviji sadrzaji koje smo uveli u Nacionalnom parku – ističe gospođa Uskoković - je otvaranja smjestajnih kapaciteta jer iz godine u godinu je sve veći broj ljubitelja prirode koji se ne zadovoljavaju samo jednodnevnim boravkom, već ?ele ovdje boraviti vise dana. U tom cilju smo se odlučili za jedan vid bungalovskog smje?taja, ali na visokom nivou, jer svjedoci smo da danasnji gost osim prirode zeli i luksuz. Svi na?s bungalovi su apartmanskog tipa, sto znači da pored smjestaja on ima i kuhinju, kupatilo, dnevni boravak, predivne terase i sve je urađeno od prirodnih materijala drveta i kamena. Utopljeni u ambijent, smjesteni u prelijepom sumarku gdje im je dvori?ste čitavi Lovćen. Zahvaljujući svim blagodetima koje pruza Lovćen, interesovanje za bungalove je veliko i ne moemo izaći u susret svima koji bi zeljeli biti nasi gosti. Iskreno se nadam da će ih biti i vise, ovo je tek početak, ali uvijek se moramo rukovoditi činjenicom da strogo vodimo računa o lokacijama, da ne bi do?lo do prenaseljenosti i ugroavanja prirodnog ambijenta. zelimo čitav prostor oplemeniti onim sto čovjek mo?ze dati, jer priroda je dosta dala, tako da se svakom gostu, turisti ovdje moze prusiti boravak koji će pamtiti i prenositi svojim prijateljima jer reklama od usta do usta pogađa metu i najbolja je preporuka. Osim toga, za nekoliko posljednjih godina koliko se ja nalazim na ovom poslu, moram sa zadovoljstvom konstatovati da su ljudi počeli da shvaćaju značaj Nacionalnog parka i prirode uopste, i ekologiju shvataju mnogo ozbiljnije. Stranci su mnogo ispred nas, jer ekoloska svijest kod njih je razvijena na pravi način, jasno izgrađena i izdefinisana, a kod nas se tek na tome radi i znam da će se morati jos puno raditi, a uradilo se zaista puno...¨Da su u Centru za posjetioce ozbiljno prisli turizmu i razvoju istog, vidi se po tome sto je u toku izrada mape Nacionalnog parka, dimenzija 80x100 cm, koja će obuhvatiti i opstine u okruzenju Cetinje, Kotor i Budvu, jer djelovi parka pripadaju tim op?tinama. Poleđina mape će biti bogato opremljena fotografijama koje će pratiti zanimljivi tekstovi o parku i pomenutim os?tinama. I to nije sve. Svakim danom je sve izvjesnija i izgradnja zičare od Kotora, i već su prvi koraci zvanično urađeni u tom pravcu na dr?avnom nivou između na?e zemlje i Austrije, koja je spremna da ulo?i u ovaj projekat. Kancelarije crnogorsko-austrijskog partnerstva, kao i ambasador Austrije u Crnoj Gori, obisli su marsutu kojom je nekada isla zičara, sa namjerom da utvrde da li je to najbolja moguća varijanta iste. Ostvarenje tog projekta bio bi veliki korak naprijed, jer bi Lovćen bio mnogo blize stranim turistima koji borave na nasem Primorju, sto zbog brzine, sto zbog atrakcije, jer do?ivljaj svakoga ko bi njom dolazio ili silazio bio bi nesto posebno, zbog pogleda koji bi mu se pru?ao.Do sada su sve turističke agencije davale i predstavljale Lovćen kroz Mauzolej Petra II Petrovića Njegosa, i za Lovćen se najvise znalo bs? zahvaljujući velikanu nase istorije. Njegosev Mauzolej je podignut između 1970. i 1974. godine i dominira Nacionalnim parkom. zivotno djelo hrvatskog vajara Ivana Mestrovića, je splet arhitektonskih i umjetničkih ostvarenja, na čijem ulazu stoje karijatide - dva stilizovana crnogorska zenska lika, koja simbolično čuvaju kriptu i ispred nje Njegosevu granitnu figuru, te?ku 28 tona. Osim Mauzoleja, kao simbolom Lovćena, na ovom području postoji i veliki broj crkava čija se izgradnja mo?e vezati za period od XV do kraja XIX vijeka:- crkva Sv. Arhanđela u selu Raićevići,- crkva Sv. Đorđa u selu Raićevićima,- crkva Sv. Nikole u Dugom dolu,- crkva Sv. Neđelje u Erakovićima,- crkva Sv. Save u Erakovićima,- crkva Sv.Đorđa u Vrbi,- crkva Sv. Petke u Vrbi,- crkva Sv. Nikole u Kopitu,- crkva Uspenja Bogorodice u Raićevićima,- manastir Sv. Preobrazenja - Ivanova korita.Sve crkve su jednobrodne osnove i zidane su od pritesanog kamena. Svakako treba naglasiti da su u sklopu graditeljskog nasleđa, lovćenski katuni, seoska guvna - na kojima su dr?ani narodni skupovi, organizovane igre i veselja; kolibe - sagrađene od kamena a pokrivene slamom... I to je jos jedan od razloga da se posjeti Nacionalni park i da se uziva u (ne)otkrivenim ljepotama Lovćena.

Lovćen ima dugu, burnu i raznovrsnu istoriju. Njegova prošlost usko je vezana za istoriju čitave Crne Gore i njen narod. Na Lovćenu, u mjestu Njeguši, nalaze se rodne kuće dinastije Petrović, među njima Petra II Petrovića Njegoša, znamenitog crnogorskog vladara, vladike, pjesnika, filozofa, i Kralja Nikole I Petrovića, posljednjeg vladara Crne Gore. Na jednom od vrhova Lovćena - Jezerskom vrhu (1657 mnv) - podignut je Njegošev Mauzolej, na mjestu koje je ovaj istaknuti pjesnik i mislilac još za života izabrao za vječni počinak. Nacionalni park Lovćen obuhvata centralni i najvisočiji dio lovćenskog masiva, površine 6.220 ha. Smješten je u jugozapadnom dijelu Crne Gore i nalazi se između Skadarskog bazena, Bokokotorskog zaliva i Budvanske rivijere. Izdiže se u neposrednoj blizini mora, zatvarajući tako dug i vijugav Bokokotorski zaliv i čini zaleđe Kotora. Teren planine Lovćen odlikuje se interesantnom morfološkom i gološkom građom. Izgrađen je najvećim dijelom od karbonatnih stijena (krečnjaka i dolomita). Sama planina je sa kraškoglacijalnim elementima reljefa. Najveći vrhovi Parka: Štirovnik (1794 m), Jezerski vrh (1657 m), Babljak (1604 m) i Treštenik (1489 m), okruženi su dubokim kraškim depresijama, od kojih su većina uvale sa prostranim i širokim dnom: Ivanova korita, Dolvi, Kuk, Bižaljevac, Vuči do, Veliki i Mali Bostur. Najveće uvale Lovćena su Ivanova korita i Dolovi.Zahvaljujući svom položaju na granici dvije sasvim različite prirodne cjeline, mora i kontinenta, Lovćen trpi uticaje oba klimatska tipa koji su uslovili pojavu veoma bogatog i raznovrsnog biljnog i životnjskog svijeta. Na relativno uzanom prostoru srijeću se brojni i raznovrsni oblici reljefa. Padine planine su kamenite, sa brojnim škrapama, jamama i dubokim vrtačama, dajući Lovćenu specifičan izgled.Prirodne vrijednost - biljni svijet Na osnovu dosadašnjih istraživanja utvrđeno je da na lovćenskom masivu živi 1/3 od ukupnog broja biljnih vrsta Crne Gore odnosno oko 1300 zeljastih i drvenastih biljaka. Među njima utvrđeno je prisustvo endemičnih vrsta Lovćena: lovćenski zvončac i gintlijeva sivka. U Nacionalnom parku Lovćen prisutan je veliki broj balkanskih endema (vrste koje su prisutne samo na Balkanskom polusotrvu): planinski stolisnik, dalamtinski luk, neumajerova krčagovina, peterov kozlac, zdjeličasta lazarkinja, nikolin različak, pantočekov dimak, dalmatinski šafran, hrvatski karanfil, nježna kockavica, modro lasinje, orjenska krkavina, bosanski strupnik, rahendbahova pušina, grizebahova lala, huterova lastavina i dr. Značajno je prisustvo biljnih vrsta sa Lista Bernske konvencije: dokoljen, gorska ruža. Na Lovćenu je prisutan i veliki broj vrsta iz familije orhideja koje se nalaze na Listi Konvencije o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje flore i faune - (CITES). Od habitata koji se nalaze u Appendidž-u i Bernske konvencije (habitati koji su obuhvaćeni projektima EMERALD i NATURA 2000) na Lovćenu je prisutno sedam od kojih je sa nacionalnog aspekta posebno značajan habitat sa munikom Pinetum heldreichii. Od ostalih tipova habitata-staništa na prostoru Lovćena u najvećem procentu su prisutne bukove šume koje čine oko 70 posto ukupne šumske površine. Tu je prisutna i kultura crnog bora a na jednom lokalitetu na veoma ograničenoj površini na nadmorsko visini od 1300 m prisutan je populacija bora krivulja za koji se sa sigurnošću može konstatovati da je sađen. U nižim položajima prisutne su šume rijetkih lišćara hrasta medunca i cera. Ostalo su livadske zajednice, planinski proplanci, kamenjari i obradive površine.Prirodne vrijednosti – gljive U okviru granica Parka do sada je konstatovano oko 400 vrsta gljiva. U toku daljih istraživanja moguće je očekivati više od 1500. Posebnu vrijednost Parka predstavljaju vrste gljiva koje se kao međunarodno ugrožene nalaze na Crvenoj listi Evrope: Kasna puževica, bukov igličar, ludara, šiljatonogi vrganj, pasji stršak i dr.Prirodne vrijednosti – fauna Geografski položaj, klima i raznovrsni biotopi, mediteranski uticaj, te prisustvo bukovih i hrastovih šuma kao i karstnih obronaka i visokoplaninskih livada omogućili su razvoj bogate i složene faune NP Lovćen.Tako, od krupnih sisara na Lovćenu žive vepar, vuk, lisica, kunica, srna, zec, medvjed. Iako fauna sitnih sisara do sada slabo istraživana, u području Nacionalnog parka je registrovano 14 vrsta. Tipični predstanici ove faune na NP Lovćen su bjelogrudi jež, slijepa krtica, vjeverica, šumski puh, kraški miš, slijepi miš potkovičar kao i endem južne Crne Gore i Hercegovine - crnogorska voluharica. Oko 200 vrsta ptica posjećuje NP Lovćen u toku migracija ili se tu gnijezde: crnorepa grmuša, crnoglava travarka, crvendać, brgljez kamenjar, jarebica kamenjarka, slavuj, sojka i dr.U fauni Lovćena značajno je prisustvo velikog broja vodozemaca i gmizavaca - do sada je registrovano 16 vrsta. Većina ima međunarodnu zaštitu, a zaštićena su i nacionalnim zakonodavstvom Crne Gore. U Parku je prisutno 11 vrsta gmizavaca: šumska kornjača, gušter, mosorski gušter, zelembać, veliki zelembać, blavor, bjelouška, rječna bjelouška, poskok, zidni gušter, kraški gušter. Od balkanskih endema prisutna je podvrsta poskoka. U Nacionalnom parku Lovćen brojne su lokve, kamenice i ublovi koji prestavljaju jedina vodena staništa holokarstnog dijela Crne Gore. U njima se nalaze podvrste koje su subendemične za balkansko poluostrvo (Triturus vulgaris graecus i Bombina variegata scabra). Najznačajnija staništa ovih vrsta su upravo na Lovćenu. Karstni tereni čitave južne Crne Gore (gdje pripada i NP Lovćen) i Hercegovine isprepletani su mnogim pećinskim hodnicima, jamama u kojima se razvio vrstama veoma bogat podzemni živi svijet takozvani kriptobionti. Po bogatstvu pećinskih vrsta, područje Hercegovine i Crne Gore je prvo u Evropi, a među 3 - 4 u svijetu.Pećine Kao i pećine čitavog ovog područja, tako i pećine NP Lovćena naseljava nekoliko desetina endemskih kriptobiontnih vrsta iz grupa Opiliona, Gamarusa, pećinskih paukova i zrikavaca. Endemizam ide dotle da pojedine vrste naseljavaju samo po jednu pećinu i negdje drugdje se ne mogu naći. Zbog ovakvih karakteristika, pećinske vrste Crne Gore su često na meti kolekcionara iz raznih evropskih zemalja.Usljed bogatstva biotopa, u NP Lovćen razvio se i zanimljiv endogejski živi svijet - svijet organizama koji nikad ne izlaze na površinu tla već sve aktivnosti od traženja skloništa, hrane, do razmnožavanja obavljaju u vlažnom humusu. Što se tiče entomofaune, samo pojedine grupe insekata su na Lovćenu istražene, kao što su osolike muve, mravi, pojedine grupe leptirova. Tako npr. na području NP živi oko 100 vrsta mrava, od kojih je šumski mrav zakonom zaštićena vrsta zbog koristi za šumski ekosistem. Pored šumskog mrava još šest vrsta insekata, koji su stanovnici ovog Nacionalnog parka, su zakonom zaštićeni: jelenak nosorožac, leptir lastin rep, jedarce, i apolonov leptir. Priručnik sadrži i turističke informacije: kako doći do Nacionalnog parka, gdje obezbijediti smještaj, podatke o aktivnostima (pješačenje, foto-safari, biciklizam, kampovanje, zimski sportovi...)Pet zona U Nacionalnom parku je izdvojeno pet zona sa posebnim režimom korišćenja i upravljanja: Zona šume bora munike sa površinom oko 68 ha, nalazi se na strmim padinama najviših vrhova Štirovnika i Jezerskog vrha. Obuhvata pojas iznad bukove šume na nadmorskoj visini oko 1.600 metara. Zona bukve sa kulturama četinara i rijetkih lišćara nalazi se između Štirovnika, Jezerskog vrha, Babljaka i Goliša i njegova površina iznosi 876 ha. Ovom Zonom su uglavnom obuhvaćene bukove šume i kulture crnog bora (Pinus nigra) koje imaju edukativni, rekreativni i pejsažni karakter. U okviru Zone nalaze se kraške uvale: Ivanova korita, Dolovi, Kuk, Veliki i Mali Bastur i dr. Zona Konjsko sa visokim i starim bukovim sastojnama, površine oko 400 has predstavlja jednu od najpitomijih uvala u Parku. Nalazi se u jugozapadnom dijelu Parka iznad primorskog grada Budve i okruženja je Rujiškim i Majinskim vrhom na zapadu, Kuljisem na istoku i Humom na sjeveru. Zona ima i interesantan mikropejzaž koji je predstavljen livadama: Malo i Veliko Konjsko. Jezero ispod Jezerskog vrha predstavlja specijalni herpetološki rezervat. To je stanište populacija malog i glavatog mrmoljka i veoma značajan reproduktivni centar za sve vrste vodozemaca i gmizavaca. Nadmorska visina jezera je 1.360 metara. Zona šume bora krivulja, na prostoru između Rupa i Blatišta ( u užoj zoni Parka) na oko 1.300 metara nadmorske visine. Ovo je najvjerovatnije kultura bora krivulja. Ova vrsta izvanredno se aklimatizovala na Lovćenu.

NP Lovćen

Nacionalni park Lovćen obuhvata centralni i najviši dio lovćenskog masiva, površine 6.220 ha. Proglašen je nacionalnim parkom 1952. godine. Smješten je u jugozapadnom dijelu Crne Gore između Skadarskog basena, Bokokotorskog zaliva I Budvanske rivijere. Izdiže se u neposrednoj blizini mora, zatvarajući tako duge i vijugave bokeljske zalive, čineći zaleđe drevnom pomorskom gradu Kotoru.
Na relativno uzanom prostoru srijeću se brojni i raznovrsni oblici reljefa, naglašeni u središnjem dijelu planine, gdje se Lovćen najviše izdigao Štirovnikom i Jezerskimvrhom. Padine planine su kamenite, sa brojnim škrapama, jamama i dubokim vrtačama, dajući krajolicima specifičan izgled.
Zahvaljujući svom položaju na granici dvije sasvim različite prirodne cjeline, mora i kontinenta, Lovćen trpi uticaje oba klimatska tipa. S duge strane, orografija Lovćena uslovljava uticaj planinske klime. Svi ovi različiti uticaji uslovili su pojavu veoma bogatog i raznovrsnog biljnog i životinjskog svijeta. Na području ovog nacionalnog parka značajnu vrijednost čini kulturno-istorijsko nasleđe.
Svojevrstan arhitektonski relikt, vrijedan pažnje, predstavljaju čuvene lovćenske serpentine. Stari put od Kotora vijuga uz Lovćen do Njeguša, živopisnog planinskog sela, u kojem se nalaze rodne kuće Petra II Petrovića Njegoša, znamenitog crnogorskog vladike i pjesnika iz XIX vijeka i poslednjeg vladara Crne Gore - kralja Nikole I Petrovića.
Najmonumentalniji spomenik nacionalnog parka Lovćen je Njegošev Mauzolej, podignut na Jezerskom vrhu, mjestu koje je ovaj istaknuti pjesnik i mislilac još za života izabrao za vječni počinak.
Lovćenski kraj obiluje brojnim elementima narodnog graditeljstva. Autentične su stare kuće i seoska guvna, kao i kolibe u katunima - ljetnjim stočarskim naseobinama.
Sa vidikovca, u neposrednoj blizini, pruža se nezaboravan pogled na Bokokotorski zaliv i Katunsku nahiju koju je čuveni Bernand Šo, kada je ugledao, nazvao ''Kameno more''.
Centar za posjetioce NP Lovćen, Ivanova Korita

Posjetiocima su u Centru na raspolaganju sve informacije vezane za NP. U Centru se nalazi soba vuka - karaktersitična životinjska vrsta ovog podneblja i prirodnjačka soba sa herbarskom postavkom. U okviru Centra radi i vodička služba koja je na raspolaganju organizovanim grupama gostiju, kao i izletnicima. Turistima su dostupne vodičke karte sa ucrtanim pješačkim i izletničkim stazamai raznovrsnim propagandnim materijalom.
Nedaleko od Centra za posjetioce, u obližnjoj šumi, nalazi se pet drvenih kućica - bungalova za smještaj i boravak posjetilaca. Jedan bungalov sadrži sve neophodne uslove za prijatan boravak: kuhinjicu, spavaću sobu, kupatilo, manji dnevni boravak. Cijena po jednom bungalovu iznosi 40,00 eura, na dan.
Dodatne informacije: Uprava NP Lovćen: 086 231 570 i Mirjana Uskoković, stručni saradnik, mobilni telefon 069 328 858.

IZLETNIČKI TURIZAM
Glavni motiv posjete i atrakciju ovog područja predstavlja Njegošev mauzolej na Jezerskom vrhu (1657m). Sa ovog vrha se može sagledati čitavo okruženje, naročito «Kameno more«, Cetinje, Skadarsko jezero, Bokokotorski zaliv. Ovo je i jedan od najljepših vidikovaca u Crnoj Gori!

Kulturno-istorijsko nasleđe
Kulturno-istorijsko nasleđe NP Lovćen uglavnom je skoncentrisano na području naselja Ivanovih korita i Njeguša i obuhvata, sakralne, memorijalne i tehničke spomenike i specifičan etnografski fond.

Vidikovci
Kojih ima puno, povećavaju atraktivnost parka. Sa ovih prostora pruža se predivan pogled na Budvansku rivijeru, Bokokotorski zaliv. Najpoznatiji su Brajići , Konjsko, Majstori, Dolovi, Kuk, Krstac....

SPORTSKO REKREATIVNI TURIZAM

Pješacke ruteIzletnici i planinari u području parka mogu da uživaju i iskoriste dobro markirane i obilježene staze. Izdvajaju se tri:I Kružna staza Palac - Treštenik –Šancevi-Koložun- Vjetreni Mlin- Dolovi- Palac.Staza je dužine 12,7 km.II Staza Ivanova korita-Jezero-Bukovica u dužini od 12 km.III Ivanova korita-Majstori , dužine 4,5 km.
Za organizovane grupe moguće je obezbjediti vodičku službu.

Sportske manifestacijeAprilski i septembarski susreti Gorana Crne GoreBrdsko-brzinska auto-trka Lovćen (13.juli - Dan državnosti CG)Planinski biciklizam

ZDRAVSTVENI TURIZAM
Nalazeći se na granici dvije velike prirodne cjeline - mora i kontinenta, Lovćen trpi uticaje oba klimatska tipa. Tako se na jednom relativno malom prostoru mogu pratiti uticaji primorske planinske i umjereno kontinentalne klime. Stoga ovo područjepredstavlja pravu vazdušnu banju pogodnu za aktivan odmor, rekreaciju i oporavak od mnogih bolesti.
Razmatra se mogućnost da Ivanova korita postanu klimatsko-lječilišni centar. Ovakav centar, naročito bi bio pogodan za liječenje bolesti disajnih organa, tzv. menadžerske bolesti itd.

POCETNA RIJEC

Dobro dosli na moj novootvoreni blog....jos uvijek se provjeravaju moguce funkcije...nove informacije cete imati u narednih par dana...

Srdacan pozdrav,
Autor bloga Nikola Pesic... :)